Tarihin Doğru Yerinde Durmak
Savcılar Cumhuriyetin savcılarıdırlar. Öyle ki hukuk devrimi sürecinde diğer kamu görevlileri örneğin, büyükelçi, müsteşar, vali için bu sıfat kullanılmazken savcılar için neden "cumhuriyet savcısı" ifadesinin kullanıldığı sorulduğunda, Mahmut Esat Bozkurt bu eleştiriye, "Devletin her kademesinde olanlar yanlış yapabilirler. Hukuk dışına çıkabilirler. Onlara millet, devlet ve ikisini de kucaklayan cumhuriyet adına hesap soracak olan savcılardır. Onun içindir ki sadece savcılar için cumhuriyet savcısı denilmelidir." şeklinde karşılık vermiştir.
Hâkimler ise görevlerinde bağımsızdırlar; Anayasaya, kanuna ve hukuka uygun olarak vicdanı kanaatlerine göre hüküm verirler. Yargı yetkisini Türk milleti adına kullanırlar ama Türk milleti için kullanmazlar. Hâkimin hükmünün tek bir amacı olabilir o da adalettir. "Fiat justitia ruat caelum" (adalet yerini bulsun varsın cennet yıkılsın/gökyüzü düşsün), "fiat justitia pereat mundus" (adalet gercekleşsin varsın dünya yıkılsın) ve "bırakın adalet yerini bulsun, isterse kıyamet kopsun" cümleleri hakimin hükmünün bu amacını vurgulamak için kullanılmaktadır.
Bu nedenle amacı adalet ve hakkaniyete uygun olarak hukukun uygulanmasını sağlamak olmayan bir avukat ne o cübbeyi giymeli ne de o kürsüye çıkmalıdır.
Hem milleti hem devleti kucaklayarak Cumhuriyet adına devletin her kademesinde bulunanlara hesap soramayacak olan savcı ne o cübbeyi giymeli ne de o kürsüye çıkmalıdır.
Anayasaya, kanuna ve hukuka uygun olan, adil kararlar veremeyen bir hâkim, ne o cübbeyi giymeli ne de o kürsüye çıkmalıdır.
Özgür ve bağımsız olmayan bir yargı sisteminde "avukat", "hâkim" ya da "savcı" sıfatlarına sahip olmanın hiçbir kıymeti olamaz. Özgür ve bağımsız yargı ise ancak kuvvetler ayrılığı prensibine dayanan demokratik, hukuk devletlerinde var olabilir.
Demokratik devlet, halk iradesinin karar alma mekanizmalarında bireylerin çıkarları ve kamu yararı dengesine dayanarak etkin bir rol oynadığı devlettir. Demokrasi yalnızca belli periyotlarla seçimlere katılan halkın, temsilcilerini belirlemesi ile gerçekleştirilemez. Bu seçimlerin, serbest olması, seçim dışı siyasal katılım yollarının ve bilgi edinme kanallarının mevcut ve açık olması, temel kamu haklarının tanınması ve güvence altına alınması, hukuk önünde eşitlik, çoğulculuk ve hoşgörü gibi pek çok gerekliliğin varlığı halinde demokrasiden ve dolayısıyla demokratik devletten bahsedilebilir. Dolayısıyla halka rağmen demokrasi olamayacağı gibi halktan bağımsız bir demokrasi de olamaz.
Bildiğimiz kadarıyla, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin her yurttaşının, sadakatle bağlı olması gereken Anayasanın, “Cumhuriyetin Nitelikleri” madde kenar başlıklı 2. maddesinde Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin “demokratik devlet” ve “hukuk devleti” olma nitelikleri, değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif dahi edilemez nitelikler olarak var olmaya devam etmektedir.
Bu nedenle özellikle genç hukukçular, demokrasinin tüm gerekliliklerinin yerine getirildiği bir devlet ve siyasetin yargıya yön vermediği, hukukun üstünlüğünün önemsendiği, bağımsız ve tarafsız yargının adaleti temel ilke edindiği bir hukuk sistemi istemini ısrarla dile getirmekten, bunun için mücadele etmekten ve korkularına rağmen tarihin doğru yerinde durmaktan vazgeçmemelidirler.
28 Mart 2025